Wat ik leerde in zes maanden stage bij BouwhulpGroep

Mijn naam is Sedra Barhoum, ik ben derdejaars bouwkundestudent aan Avans Hogeschool in Den Bosch. Vanaf september tot eind januari heb ik met veel enthousiasme mijn halfjaarstage bij BouwhulpGroep in Eindhoven mogen lopen. Het was een periode waarin ik niet alleen veel heb geleerd, maar ook persoonlijk en professioneel ben gegroeid.

Mijn weg naar de bouwkunde begon op een ander pad: ik volgde eerst de opleiding tot tandartsassistent. Hoewel ik daar waardevolle ervaring opdeed, voelde ik dat mijn hart in de bouwsector lag. De overgang naar de bouw was een grote stap, maar mijn tijd bij BouwhulpGroep heeft mij nog meer bevestigd dat ik de juiste keuze heb gemaakt.

Tijdens mijn stage was geen dag hetzelfde. Naast werkzaamheden op kantoor heb ik ook veel tijd doorgebracht in wijken en buurten bij opnames van (bewoonde) woningen. Deze veelzijdigheid gaf me een uniek inkijkje in de praktijk van de bouwsector en vooral de verduurzamingsopgave van de gebouwde omgeving. Daarnaast heb ik mijn vaardigheden uitgebreid met nieuwe tools en inzichten. Naast mijn kennis van Revit en SketchUp heb ik gewerkt met Adobe Photoshop en het tekenprogramma AutoCAD en ben ik actief betrokken geweest bij het schrijven van nieuwsbrieven. Iets waar ik van tevoren niet aan had gedacht, maar waar ik nu veel plezier in heb!

Wat ik het meest waardeer aan mijn stage bij BouwhulpGroep is de inspirerende werkomgeving en de kans om actief bij te dragen aan projecten. Ik werd betrokken bij echte uitdagingen en voelde me gewaardeerd als onderdeel van het team. Deze ervaring heeft mijn passie voor bouwkunde nog verder aangewakkerd en ik kijk ernaar uit om mijn kennis en vaardigheden verder uit te breiden in de toekomst. Ik ben enorm dankbaar voor mijn collega’s bij BouwhulpGroep voor hun begeleiding, steun en de inspirerende samenwerking.
​
Op naar nieuwe uitdagingen en projecten! 🚀

Met veel voldoening kijken we terug op een jaar vol waardevolle samenwerkingen, prachtige verduurzamingsprojecten en buurtstudies waarmee we woningeigenaren hebben ondersteund op weg naar een duurzame toekomst.
Nu is het tijd om even op te laden tijdens een welverdiende vakantie. We kijken ernaar uit om jullie in het nieuwe jaar weer te ontmoeten en samen verder te bouwen aan duurzame oplossingen.
We wensen iedereen hele fijne feestdagen en een inspirerend en gezond 2025!

Eén van de meest gehoorde oplossingen voor het woningtekort in Nederland is het splitsen van woningen. Hierover hebben wij gesproken met Platform31 voor hun nieuwe publicatie over het beter benutten van woningbezit door woningcorporaties. Met splitsen hebben wij ook in de praktijk al een aantal jaren ervaring bij zowel meergezinswoningen als grondgebonden eengezinswoningen. Recent zijn we bij een project gaan kijken dat bijna gereed is. Hierbij zijn twee bestaande vooroorlogse woningen getransformeerd naar vier compacte grondgebonden stadswoningen. De buitenzijde van de woningen is eerder bij de buurtrenovatie al meegenomen waarbij ter voorbereiding op de woningsplitsing alvast vier voordeuren zijn geplaatst. Aan de binnenkant van de woningen zijn nieuwe trappen geplaatst, nieuwe badkamers, keukens en toiletten gemaakt en is de indeling van de woningen geoptimaliseerd.
 
Voorafgaand aan de splitsing is uitvoerig gesproken met de betrokken gemeente Helmond waarbij is gesproken over onder andere de indeling van de openbare ruimte, achtertuinen en parkeervoorzieningen. Door hierover op voorhand in gesprek te gaan verliep het vergunning traject snel en efficiënt. Over de uitvoering is uitgebreid met de uitvoerende partij gesproken om de splitsing betaalbaar te houden en de woningen snel weer te kunnen bewonen. Binnenkort worden als laatste stap ook de nutsvoorzieningen aangesloten in de twee nieuwe woningen waarna we van een succesvol traject kunnen spreken. Met als resultaat meer woonruimte voor starters om duurzaam en betaalbaar te kunnen wonen!

In opdracht van Stimular en Expertisecentrum Verduurzaming Zorg (EVZ) heeft BouwhulpGroep een verkenning uitgevoerd naar de aanpassingsmogelijkheden van bestaande woonzorggebouwen uit de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw. Aanleiding hiervoor is dat in de langdurige zorg in de loop der jaren de woonbehoefte is veranderd, als het gaat om ruimtegebruik en wooncomfort. Maar betekent een verandering in behoefte automatisch dat een gebouw niet meer voldoet en moet worden gekeken naar (nieuwbouw) alternatieven? Of liggen er kansen om een bestaand gebouw aan te passen aan de nieuwe behoeften zodat deze niet verloren gaat?
 
Aanpassingsmogelijkheden als uitgangspunt
 
Behoud kan diverse voordelen opleveren ten opzichte van (sloop-) nieuwbouw. De laatste is ten slotte kostbaar, hiervoor plannen ontwikkelen kost veel tijd, het is bovendien ingrijpend en vanuit materiaalgebruik (veel) minder duurzaam dan (deels-) laten staan en slim verbeteren. Met dit vertrekpunt is BouwhulpGroep op zoek gegaan naar de aanpassingsmogelijkheden voor dit type gebouwen, waarbij de toekomstige gebruikskwaliteit centraal staat. De uitkomst van de verkenning is terug te lezen in de onlangs verschenen EVZ-publicatie ‘Aanpasbaarheid van woonzorggebouwen uit de jaren 70 en 80’. In deze verkenning zijn plattegronden van vier modellen voor wooneenheden als basis genomen om de huidige situatie te toetsen. Tezamen met een aantal zorgvastgoed eigenaren is vervolgens beschouwd wat het (toekomstig) woon- en zorg programma van wensen is voor de verschillende doelgroepen in de langdurige zorg en welke logische combinaties er te maken zijn met de vier woonmodellen.
 
Beukmaat als bepalende factor
 
Uit de analyse blijkt dat de seriematige opbouw van het casco - kenmerkend voor gebouwen uit deze bouwperiode - de nodige kansen biedt voor aanpassingen aan plattegrond en indeling. De beukmaat is daarin een bepalende factor. Afhankelijk van deze maat en de gewenste doelgroep kan met relatief beperkte ingrepen de indeling van een wooneenheid worden geoptimaliseerd. Of kunnen via een meer ingrijpende transformatie eenheden worden samengevoegd tot ruime appartementen geschikt voor verschillende doelgroepen. Het resultaat van deze verkenning geeft zorgvastgoed eigenaren op eenvoudige en snelle wijze de eerste inzichten in aanpassingsmogelijkheden van hun woonzorggebouwen. En vormt daarmee een mooie start om met elkaar het gesprek te voeren over kansen voor een duurzaam behoud!

​Eerdere nieuwsberichten over dit onderwerp:

• Presentatie BouwhulpGroep op congres EVZ
• Woonzorgvastgoed toekomstwaarde bieden

Deze zomer waren we begonnen met de eerste fase van de integrale buurtaanpak in de Oranjebuurt van Dodewaard. In opdracht van de gemeente én woningcorporatie Thius werken we samen in 3 fasen (kennismaking, participatie, buurtaanpak) samen met alle buurtbewoners aan verduurzaming. Deze eerste fase stond dus in het teken van het kennismaken van de buurt. Als aftrap hebben we met elkaar gekozen voor een buurtwandeling in augustus samen met wethouders Stefan van Someren (duurzaamheid) en Herma van Dijkhuizen (leefbaarheid). Tijdens deze wandeling gaven buurtbewoners ons een tour door de wijk en lieten aan ons zien wat er speelt, wat ze fijn vinden aan de buurt en ook wat er verbeterd kan worden. De buurt kent haarzelf natuurlijk het beste! In combinatie met onze eigen wijkanalyse hadden we een eerste concept programma van wensen opgesteld, op woning en buurtniveau.

Ook hebben we een meedenk werkgroep samengesteld met mensen van de gemeente, de woningcorporatie Thius en enkele bewoners. Met deze werkgroep maken we het programma van wensen definitief en vertalen we deze wensen naar een menukaart met verduurzamingsoplossingen die door elke woningeigenaar in de Oranjebuurt kan worden toegepast, op eigen tempo en naar eigen budget!

Met de aftrap van deze meedenkgroep en het eerste stuurgroep overleg afgelopen dinsdag, waarin we onze tussentijdse projectresultaten hadden getoetst bij de bestuurders, hebben we deze eerste fase van kennismaking afgerond en gaan we nu de tweede projectfase in, waarin participatief ontwerpen centraal staat. Ofwel voor de buurt en met de buurt verduurzamen!
 
Meer informatie is te vinden op de projectwebsite www.samendetoekomst.nl/oranjebuurt/

In Tilburg Noord verschijnen prachtige kunstwerken op de gevels van twee galerijflats, midden in een groene omgeving. Dit is een mooi voorbeeld van hoe kunst een belangrijk verbindend element in onze samenleving kan zijn. Bovendien heeft het ook een praktische functie: erachter liggen goed geïsoleerde gevels en dit geeft de bewoners dus letterlijk én figuurlijk een warm gevoel.

Het groot onderhoud aan de flats in de Rubinsteinstraat in Tilburg Noord is in volle gang! BouwhulpGroep, als architect en regisseur van de renovatie, volgt de laatste ontwikkelingen met trots. Op dit moment worden de kopgevels omgetoverd tot reusachtige ‘canvasdoeken’ door Studio Giftig. Wij hebben een mooi frame ontworpen dat deze kunstwerken op een elegante manier omlijst. Ook bewoners en omwonenden volgen met warme gevoelens de verschijning van deze wonderlijke kunstwerken die de gedachten en gevoelens van hun buurt weerspiegelen en delen al vele positieve reacties:

• "Deze schildering is werkelijk prachtig om te zien! Wij zien hem elke werkdag groter worden!"
• "De flats knappen er echt van op. Ik vind de zijgevel ook prachtig worden door dit schitterende kunstwerk."

​Wat dit project uniek maakt, is dat het ontwerp van de schilderijen in levende dialoog met bewoners tot stand is gekomen. Het draagt daardoor van nature een gevoel van saamhorigheid uit en versterkt de sociale cohesie in de buurt.

Deze flats, gebouwd in 1967 als vierkamerwoningen volgens het Neduco-bouwsysteem, van WonenBreburg krijgen een lichtgekleurde, vriendelijk ogende plint met een transparante en uitnodigende entree. Ze vormen samen een ruim opgezet ensemble in een groene omgeving en zijn als zodanig herkenbaar door de uniforme architectuur. Wij hebben ervoor gekozen om herkenbare opbouwelementen in de gevels terug te laten komen, zodat het karakter van de bouwwerken behouden blijft en het vertrouwde thuisgevoel van de huidige bewoners wordt omarmd.

Samen met de bewoners kijken wij uit naar het eindresultaat!

De winnaars van de NRP Gulden Feniks zijn bekend! Van de 26 ingediende projecten is Vreewijk in Rotterdam de winnaar van de Gulden Feniks voor gebiedstransformatie. En daar zijn we als architect van de pilot (109 woningen) erg trots op.

Project tuindorp Vreewijk
 
Al honderd jaar behoort Vreewijk tot de fraaiste tuindorpen van Nederland. Het Verbeterplan Vreewijk dat samen met de buurt is gemaakt zorgt ervoor dat de woningen weer zeker vijfentwintig jaar mee kunnen. Woningcorporatie Havensteder zag sloop/nieuwbouw als de enige financieel haalbare oplossing. Bewoners verzetten zich tegen dit plan en organiseerden een bevlogen lobby waardoor de keuze voor sloop heroverwogen werd. Inmiddels is de verbetering van de woningen afgerond. Naast de energielabelsprong van de woningen, het merendeel naar energielabel A, is een aantal essentiële architectonische kwaliteiten teruggebracht. De keramische rode en grijze dakpannen bijvoorbeeld, maar ook de horizontale daklijn, het afgewogen kleurbeeld, de kopgevelreconstructies, de houten bekleding van de dakkapellen, het herstel van raamindelingen en de authentieke voordeuren.
 
Uit het juryrapport:
 
Flexibel, vakkundig en strategisch
De jury waardeert de flexibiliteit, de vakkundigheid en het strategisch inzicht van de betrokken (landschaps)architecten. Zij en hun adviseurs hebben uiterst nauwkeurig archiefmateriaal bestudeerd en geanalyseerd, kleuronderzoek uitgevoerd en studies gedaan naar beeldhouwkunst, snijwerk en schilderkunst. Ook kwamen de ontwerpers met een methode ‘behoud, tenzij’. Ze moesten dus scherpe keuzes maken en dat is goed gelukt. Lof ook voor de corporatie die hierin geloofde en de aanpak ondersteunde.
 
Dierbare wijk
Bewijs dat de aanpak goed heeft gewerkt is het feit dat bewoners na de renovatie van hun huis er niet voor kozen te verhuizen, maar grotendeels zijn teruggekeerd. Dat doe je alleen als je wijk je dierbaar is. Voor de jury een belangrijke indicatie om hier te komen kijken. Voor bewoners is het belangrijk dat het voor iedereen zichtbaar is dat ze niet in een achtergestelde buurt wonen, maar juist in een buurt waar iedereen graag op bezoek komt om te zien hoe goed en samenhangend het geworden is, aldus de jury.
 
Vakmanschap en een integrale aanpak
Dit resultaat in combinatie met de integrale aanpak, het vakmanschap, de lenigheid van Havensteder en de inzet van betrokken burgers zorgen ervoor dat Verbeterprogramma Vreewijk overtuigend winnaar is van de categorie gebiedstransformatie!

Samenwerken aan leefbaarheid: de kracht van een buurtvisie
Elke keer als ik langs deze plek rij, betrap ik mezelf op de gedachte: "Wat wonen die mensen daar mooi en rustig...de parkachtige binnentuin met zijn kleurrijke bloemen en sfeervolle oude bomen geeft een fijne uitstraling. Geen hele hoge flats, maar een overzichtelijk aantal bewoners die samenleven. De partytent die er altijd staat, lijkt te bevestigen dat de bewoners ook zo over hun omgeving denken Natuurlijk, de uitstraling van de flats kan beter en zonder al die geparkeerde auto's voor de deur. Grotere balkons zouden geweldig zijn, en het zou leuk zijn als de balkons van die andere flat ook uitzicht op de binnentuin hadden.”

Een nieuwe blik op de buurt
Recent kwam de corporatie, de eigenaar van het complex, met de vraag om een stedenbouwkundige verkenning van de buurt. Wat een toeval! Ze willen de woningen verduurzamen en grijpen deze kans aan om niet alleen de technische kwaliteit te verbeteren, maar ook de woonbeleving in de buurt te verhogen. Nu mag ik namens de eigenaar én bewoners als professional naar de wijk kijken. Maar eigenlijk is er geen verschil. Delen we niet allemaal hetzelfde gevoel? We weten hoe een steenachtige uitstraling, anonieme achterkanten en een chaotische structuur onze beleving beïnvloeden. Het is onze taak, als professional, om niet alleen aan te geven wat er niet prettig is, maar ook om aan te geven waarom iets niet prettig is en om oplossingen hiervoor aan te reiken. Dat is waar we goed in zijn en waar we plezier aan beleven.

Met een integrale aanpak naar een gedragen duurzame toekomst
Verduurzaming begint met een duidelijke visie voor de buurt. Hiermee kunnen we een integrale aanpak realiseren, kansen benutten en draagvlak creëren voor plannen die bijdragen aan een leefbare buurt, betaalbaar wonen en een duurzame toekomst. Wij ondersteunen gemeenten en corporaties bij het ontwikkelen van die buurtvisie!

Het moment van WOW, ook wel een ‘eureka moment’ genoemd, kan verborgen zitten in de kleinste dingen van een ontwerppraktijk. 

Een goed voorbeeld hiervan komt uit onze ervaring als architect tijdens een studie naar de zorggeschiktheid van grondgebonden woningen, een grote maatschappelijke opgave die steeds zichtbaarder wordt. Aangezien de eisen en wensen ten opzichte van het archetype (woningtype-bouwjaar) in de loop der tijd zijn veranderd, is de vraag gerezen om de functionaliteit en ruimtelijkheid van de woningen opnieuw te beschouwen. Tijdens deze studie brengen we de knelpunten in de plattegronden en de wensen van de bewoners in kaart en zijn we aan de slag gegaan met het zoeken naar verbeteringen in de plattegrond, in afstemming met de opdrachtgever.
​
De essentie van het ontwerpvoorstel is het wisselen van de functies van de hal en de keuken. Door deze wijziging ontstond er een ruime hal in de woning, waardoor deze beter toegankelijk werd. Daarnaast komt de open keuken in directe verbinding met de woonkamer, wat de interactie binnen de woning bevordert. Deze ogenschijnlijk eenvoudige ingreep leidde ertoe dat de meeste knelpunten werden verholpen en er een ruimtelijke verbetering plaatsvond. Het was een ontwerp dat, door zijn eenvoud, zo zuiver en duidelijk was dat voor de woningeigenaar en bewoners alle puzzelstukken op hun plek vielen en de kracht van een goed ontwerp zichtbaar werd. 

De route naar een integraal en voor iedereen bevredigend resultaat kan veel energie kosten. Niets is dan leuker dan het moment waarop er, na een lang proces, een creatieve oplossing en ontwerp ligt dat zowel overtuigend als harmonieus is binnen het totale geheel, en bovendien voor een wow-effect zorgt. Ben jij de volgende partij waarmee we samen een WOW-moment kunnen creëren? Laat het ons weten!

Woningcorporaties hebben de komende jaren een complexe opgave te vervullen. Ze moeten zorgen voor voldoende woningen en de energieprestatie van bestaande woningen moet verbeterd worden. De beschikbare woonruimten moeten betaalbaar zijn voor bewoners, die met elkaar wonen in leefbare wijken. Plus recent de behoefte om naast energie ook op de klimaatimpact van materialen te kunnen gaan sturen.  

Allemaal goede redenen om te zoeken naar een taal en instrument, dat helpt de CO2-impact van de materialen uit de verschillende vastgoedprocessen van een woningcorporatie in kaart te brengen. Het stelt corporaties in staat hierover te rapporteren en op basis van eenduidige data in eenvoudig op basis van data te simuleren en te sturen. In een samenwerking tussen de Groene Huisvesters, tien woningcorporaties, BouwhulpGroep, W/E adviseurs en PTadvies wordt deze zoektocht ingezet.

Het instrument wordt open source en sluit 100% aan op methoden die liggen onder relevante wet- en regelgeving, waarbij we ook voorsorteren op aankomend EU beleid. Bovendien, en eigenlijk des te belangrijker, het moet aansluiten bij de werkwijze van de woningcorporaties zodat het bijhouden van de gegevens naadloos past in de huidige bedrijfsprocessen. En onderdeel kan gaan uitmaken van de control cyclus.

Op 18 september was de eerste bijeenkomst. Samen met de deelnemende corporaties (Alwel, Domesta, Eigen Haard, Gewoon Groen, Thuis, Tiwos, Triada, Wonen Limburg, Wonion WoonzorgNederland) hebben we verkend waar hun wensen liggen. We hebben geluisterd naar de ambities, vragen en tips die de corporaties hadden. De komende maanden gaan we aan de slag om te komen tot een CO2 kpi die de corporaties kunnen gebruiken. Zodat het volgende jaar benut kan worden om te monitoren, te benchmarken en te voorspellen hoe hun woningvoorraad zich ook op CO2 gebied ontwikkelt.
 
Neem contact op met Heleen Geerts ([email protected]) of Haico van Nunen ([email protected]) voor vragen over dit traject

Stel je een wereld voor waarin bouwproducten niet alleen functioneel zijn, maar ook energie opwekken. Denk aan zonnepanelen die zijn geïntegreerd in dakpannen, dakramen, glazen puien, zonwering of gevelbekleding. Deze innovatieve oplossingen verrijken niet alleen de esthetiek van woningen, maar dragen ook bij aan een snellere verduurzaming!

Hoewel deze technologie al beschikbaar is via zonnefolie, ontbreekt het nog aan een breed en aantrekkelijk aanbod van geschikte producten. Daarom organiseren we samen met onze projectpartners van het Europese Horizon2020-project Mass Customization 2.0 (https://mc2dot0.eu/) dit jaar een ontwerpwedstrijd voor (student)architecten.

Teams met de meest inspirerende ideeën over MC2.0 zullen hun ontwerpen presenteren tijdens de Dutch Design Week 2024 in Eindhoven, bij onze MC2.0-stand in het Klokgebouw (hal 3). De climax van dit evenement is de bekendmaking van de winnaar op zaterdag 26 oktober, tijdens een ceremonie met verdiepende presentaties en een netwerkborrel in het Plug in Paviljoen. Laten we samen deze unieke uitdaging met een feestelijke afsluiting vieren!

Waar: Plug in Paviljoen, Leidingstraat 17a, Eindhoven
Wanneer: 26 oktober, inloop vanaf 14:00
Voor wie: Professionals geïnteresseerd in de kansen van Mass Customized energieopwekkende bouwproducten
Aanmelden en meer info? Meer informatie over het programma volgt. Aanmelden kan via deze link
Voor meer info: https://ddw.nl/en/programme/11820/solar-design-contest-for-public-co-working-spaces

Ruim vier jaar geleden zijn we begonnen met een idee om wijken en buurten te verduurzamen met behulp van een One Stop Shop. Dit gebeurde binnen het Europees project Save the Homes. Veel verduurzamingsplannen struikelden namelijk op de financiering of de beschikbare bouwcapaciteit. Hoe konden we dit verhelpen en daarmee de verduurzaming versnellen? In het project hebben we samen met gemeente Rotterdam en het aanwezige energiecollectief Alex Energie ontdekt hoe je in een buurt de verduurzaming op gang brengt én aan de gang houdt. Het initiatief om met steun van provincie Zuid-Holland gezamenlijk een bouwcollectief van ZZP-ers uit de regio te vormen is dan ook goed bevallen.

In deze buurt zijn woningen gerenoveerd en gasloos gemaakt, en er zijn ook laagdrempelige maatregelen aangeboden zoals isolatie en zonnepanelen. Belangrijker nog is dat we in de buurt ook andere werkzaamheden hebben aangewakkerd. De volgende woningaanpassingen zijn nu al gaande en daarmee is het een succesvolle aanpak op buurtniveau.

Voor BouwhulpGroep ligt de meerwaarde van een dergelijk Europees Project in het feit dat je samen met de gemeente ruimte hebt om te kijken wat er werkt maar ook wat er niet werkt. Zo hebben we ervaren dat het goed werkt om mensen gezamenlijk op te laten trekken in een collectief. Er komt saamhorigheid en bewoners ondersteunen elkaar bij het maken van keuzes.  Ook werd duidelijk dat ordenen van het bezit met onze componentatlas en bewoners inzicht geven in de kansen die er zijn door middel van een menukaart besluitvorming versnelt. Het helpt dus om een gezamenlijk proces op te zetten. Deze geleerde lessen nemen we mee in de nieuwe buurtplannen die we op gaan stellen. Met gemeenten Dodewaard en Zoetermeer zijn we deze stappen al aan het zetten. Het uitvoeren van Europees onderzoek geeft ons een voorsprong op dit vlak.
​
Meer informatie over het project is te vinden op:  https://savethehomes.info/

Ikwoon is een platform (www.Ikwoon.io ) dat door BouwhulpGroep is ontwikkeld. Dit wordt ingezet als hulpmiddel bij een collectieve buurtaanpak waarin bewoners, woningeigenaren en andere stakeholders de verduurzaming van wijken en buurten integraal en programmatisch aanpakken. We zetten deze slimme technologie in als hulpmiddel om meer mensen te bereiken in kortere tijd. De kracht van dit platform www.ikwoon.io is dat iedere bewoner ongeacht hun woning en of wensen een renovatieplan kan maken, op basis van niet-technische vragen zoals ‘hoelang wil ik hier nog blijven wonen?’, ‘wat bevalt me aan mijn woning?’ en ‘wat zou ik graag willen verbeteren?’. Bewoners zijn namelijk de beste deskundigen als het gaat om het bepalen van de kwaliteit van hun woning. Ze weten het beste hoe het is om in hun huis en buurt te wonen.
 
Waarom Ikwoon?
 
Negentig procent van de woningen die er in 2050 in Nederland zullen staan, zijn nu al gebouwd en moeten nog verduurzaamd worden! Op dit moment ervaar je als woningeigenaar nog veel drempels bij het verduurzamen van je woning. Denk hierbij aan hoge kosten, ingewikkelde keuzes, een slepende uitvoering en een gebrek aan kwaliteitsgaranties. Daarom kan de verduurzamingsopgave alleen worden aangepakt door woningeigenaren vergaand financieel en technisch te ontzorgen en de uitvoering van de verduurzaming in één week per woning te realiseren. Dit kan worden bereikt met een integrale en collectieve buurtaanpak die een brug slaat tussen mens en techniek. Collectief verduurzamen vraagt ook een soepeler vergunningsproces en een interessantere uitvraag voor aannemers. Samen met het Klimaatverbond Nederland werken we hard aan de demonstratie van zo’n buurtaanpak, genaamd Wijwonen.
 
Nieuwe oplossingen
 
De afgelopen maanden hebben we nieuwe renovatie oplossingen ontwikkeld en gerealiseerd. Zo vind je in Ikwoon nu ook oplossingen voor grondgebonden jaren ’70 eengezinswoningen. En we hebben voor vooroorlogse woningen een nieuwe circulaire dakoplossing ontworpen en in de praktijk gedemonstreerd.

​Mocht je meer willen weten over dit platform en of de aanpak Wijwonen, klik dan hier op een van de volgende links:
 
Ikwoon is in 2021 gelanceerd op de InnovationExpo op uitnodiging van @BZK: 
https://www.bouwhulp.nl/actueel/bouwhulpgroep-met-ikwoon-op-innovatieexpo-2021 )
 
De webapplicatie wordt ingezet ter ondersteuning van onze integrale buurtaanpak Wijwonen. Lees hier over waarom deze werkt en aan welke opgave het bijdraagt: https://klimaatverbond.nl/actueel/topsector-duurzame-renovatie-hard-nodig/

Met de afronding van de laatste fase van Tivoli in de gemeente Eindhoven is de transformatie van de wijk gereed. Hierbij zijn de 600 vooroorlogse sociale huurwoningen in verschillende kwaliteitsniveaus aangepakt. De hele buurt slopen was geen optie, en alles renoveren naar nieuwbouwkwaliteit onbetaalbaar. Dus werd gekozen voor een gedifferentieerde aanpak van onderhoud voor 15 jaar ten behoeve van duurzaamheid tot sloop-nieuwbouw gericht op ouderen, alle ‘smaken’ uit het wijkpallet zijn toegepast. En daarbij zijn thema’s als betaalbaarheid, integrale wijkaanpak, verdichting, differentiatie in doelgroepen en participatie ruim aan bod gekomen!
 
Integrale buurtaanpak vanuit afdelingen vastgoed & wonen
 
In 2009 startte onze opdracht vanuit toenmalig manager Wonen met het ondersteunen van Woonbedrijf bij een aanpak van de gehele wijk waarbij de opgaven van wonen en vastgoed integraal en tegelijkertijd zouden starten. De kwaliteit van de woningen vroeg om een aanpak, bewoners wilden graag in de buurt blijven wonen maar de bandbreedte in kwaliteit was beperkt. De laatste investering in de buurt was alweer bijna 30 jaar geleden geweest, dus er waren kansen genoeg voor een integrale buurtaanpak gericht op mens en techniek!
 
Verschillende kwaliteitsniveaus in een plan
 
De wijk is in samenhangende delen opgedeeld zodat zowel in de tijd als kwaliteit differentiatie kon worden aangebracht. Van de in totaal 600 woningen zijn 550 woningen naar verschillende kwaliteitsniveaus gerenoveerd. Binnen de kenmerkende stedenbouwkundige structuur hebben 50 bestaande woningen plaatsgemaakt voor nieuwe woningen bedoeld voor ouderen uit de buurt. Door te kiezen voor gedeeltelijke nieuwbouw is een ander woningtype toegevoegd, waardoor een doelgroep uit de buurt bediend kon worden die graag in Tivoli wil blijven wonen en is het totaal aantal woningen uitgebreid. Zowel de voorgenomen verbeteringen aan de bestaande woningen (naar ontwerp van BouwhulpGroep) als de plannen voor de nieuwe woningen (een ontwerp van KAW architecten) zijn samen met de bewoners ontwikkeld. De totale renovatie van Tivoli (van initiatief – definitie – ontwerp – uitvoering) heeft slechts 10 jaar geduurd dankzij de ruimte voor allerlei nieuwe (innovatieve) denk- en werkmodellen die hebben bijgedragen aan de verduurzaming van een prachtige wijk. Een aanpak die voor woningeigenaar, bewoners en stakeholders nog steeds als een win-win-win kan worden gezien.

Lees ook onze eerdere nieuwsberichten over Tivoli:
https://www.bouwhulp.nl/actueel/tivoli-geel-is-een-juweel
https://www.bouwhulp.nl/actueel/realisatiefase-tivoli-geel-van-start

De jaren ’60 woningen zijn toe aan renovatie

In Nederland zijn in de jaren zestig bijna anderhalf miljoen doorzonwoningen gebouwd. De uniformiteit van dit woningtype is dominant: dit komt terug in zowel de woningplattegrond, het beeld en de woninggrootte. Het perceel van een tussenwoning is circa 150 m2 met een voor- en een achtertuin, de begane grond varieert tussen de 45 en de 55 m2 bruto vloeroppervlak. Daarnaast is er nog nooit in de geschiedenis zo ruim gebouwd met zoveel groen. De woningen zijn architectonisch met zorg vormgegeven naar de principes van het Moderne Bouwen. Deze jaren zestig wijken hebben de potentie door hun van oorsprong neutrale architectuur en hun ruime opzet om ook in het wonen van de 21ste eeuw te voorzien.
 
Mogelijkheden voor versnellen en opschalen
 
Woonbedrijf bezit 12.500 woningen van dit archetype EGW’60 (eengezinswoningen gebouwd in de jaren ’60). De buurten kennen grote sociale opgaven en technisch zijn deze woningen ook aan een renovatie toe. De gelijkenissen op esthetisch, technisch en sociaal vlak van het archetype EGW’60 bieden mogelijkheden voor opschalen. Met Woonbedrijf is vooraf een menukaart gemaakt met bouwstenen voor dit archetype. Jaarlijks renoveren vier bouwpartners nu gezamenlijk honderden woningen vanuit deze oplossingen. Ook is samen met gemeente Eindhoven een traject gestart waarbij is onderzocht hoe het vergunningstraject efficiënter kan worden ingericht. Dit zorgt ervoor dat het voor de gemeente eenvoudiger is om tot een oordeel over de vergunningsaanvraag te komen.
 
Ontwerp van een modern stalen dak
 
De sfeer van de toekomst mag leesbaar zijn in de architectuur van de eengezinswoningen van de jaren ’60. Hierbij dient wel respectvol met de karakteristieken omgegaan te worden. Zoals de massa van de tweelaagse gemetselde gevels met hierop een pannen dak met overstekken aan zowel de voor–, de achter- en de kopgevels. Het vervangen van de dakpannen door een stalen invulling van de dakbekleding is daardoor passend in een eigentijdse uitstraling van deze jaren ‘60 eengezinswoningen. Bij de Eindhovense Generalenbuurt is door Caspar de Haan het dak gerenoveerd. Hiervoor heeft BouwhulpGroep vormgegeven aan een duurzaam geprefabriceerd recyclebaar stalen daksysteem. Het bestaande dak wordt hiervoor verwijderd. Belangrijk voor de geleding van de bouwblokken zijn de schoorstenen die zijn behouden. De dakgoot is uitgevoerd als een standaard bakgoot.

Voor het realiseren van de energietransitie is zonne-energie een onmisbaar bestandsdeel. Lang heeft ons kikkerlandje een belangrijk rol gespeeld in de zonnepanelentechnologie en -productie, maar in de laatste jaren is dit verschoven naar Aziatische landen, waar nu 75% van de zonnepanelen in Nederland uit China komen. Hoog tijd om Nederland weer op de kaart te zetten door opgedane kennis te gebruiken en verder te ontwikkelen tot innovatieve en slimme oplossingen en waar beter dan in Brabant!
 
TNO expert en Business developer Peter Toonssen gaat in gesprek met Paul Gosselink van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) en Yuri van Bergen, directeur bij BouwhulpGroep over hoe de Solar maakindustrie terug naar Brabant komt. Met oplossingen die bijdragen aan een hogere kosten efficiëntie, rendement en veelzijdiger is toe te passen, dankzij een flexibele PV-film. Een dunne buigzame folie, wat elektriciteit opwekt en die toe te passen is op verschillende bouwonderdelen die als schil fungeert van het bouwwerk. Een doorbraak die Nederland uniek maakt ten opzichte van buitenlandse zonnepanelen. Met daarnaast een leuke discussie over het demonstreren van Mass Customized industrieel herhaalbare renovatie oplossingen MC2.0 en over hoe de nieuwe generatie studenten tijdens de Dutch Design Week aan de slag gaan deze ‘zonnefolie’ dat de toekomst van verduurzaming gaat veranderen.
 
Luister hier naar de podcast:
https://www.tno.nl/nl/newsroom/podcasts/solar-maakindustrie-terug-brabant/

De gemeente Neder-Betuwe, woningcorporatie Thius, BouwhulpGroep én buurtbewoners slaan met steun van de provincie Gelderland de handen ineen om samen met elkaar een integrale buurtaanpak te ontwikkelen voor de Oranjebuurt in Dodewaard. In de buurt zijn woningen gelegen uit verschillende bouwperioden in een mix van sociale huur en koop (gespikkeld bezit). De aanleiding voor deze samenwerking zijn de verschillende opgaves die spelen in deze buurt. De verduurzamingsopgave van de woningen wordt aangegrepen om te onderzoeken hoe de buurt in zijn totaliteit toekomstbestendig(er) kan worden gemaakt. Zowel op het gebied van de leefbaarheid, de aanwezige voorzieningen als het wooncomfort. Waarbij ook de insteek is om de onderlinge sociale cohesie te verbeteren. Een stevig participatietraject wordt hiervoor ingezet om bewoners te informeren, te enthousiasmeren én te activeren. Eén van de belangrijkste ‘triggers’ hierbij is om met elkaar onderzoekend te ontwerpen aan een menukaart met daarop diverse oplossingen om de energierekening omlaag te brengen. Het doel is dat deze Oranjebuurt menukaart gebruikt kan worden door iedere buurtbewoner. Of je dat nu doet in samenwerking met je buren (collectief) of liever je eigen route uitstippelt (individueel). En ongeacht of je in een koop- of huurwoning woont, wat de huidige woningkwaliteit is en wat je persoonlijke ambities en financiële mogelijkheden zijn. Met onze aanpak ontwerpen we dus tegelijkertijd aan zowel de sociale als de fysieke opgave. BouwhulpGroep ondersteunt, begeleidt en adviseert gemeente, corporatie en bewoners in de ontwikkeling van deze buurtaanpak.
 
Voordat inhoudelijk gewerkt kan worden aan de buurtaanpak, zullen we in de Oranjebuurt eerst ‘voet aan de grond’ moeten krijgen. Oftewel het eerste contact leggen met (reeds actieve) buurtbewoners, stakeholders en andere belanghebbenden om te komen tot een werkbare project- en organisatiestructuur waarmee we het participatietraject daadwerkelijk in gang kunnen zetten. Hiervoor organiseren we in de zomermaanden een aantal buurtevents zoals een roadshow met sleutelfiguren, een buurtwandeling voor en door buurtbewoners en een architectuurrondleiding voor de buurt. Dit alles staat in het teken van kennismaken met en kennis ophalen bij bewoners. Daarnaast wordt in het najaar ook een digitale campagne gelanceerd in de Oranjebuurt via onze Ikwoon applicatie. Zodat iedere bewoner op het eigen gekozen moment zich kan laten informeren over de buurtaanpak én aan de slag kan gaan met het ontwikkelen van een eigen woonplan. In één van onze volgende nieuwsberichten over de Oranjebuurt zullen we je daar meer over vertellen. Nu eerst aan de slag met onze buurtevents! 
 
Meer informatie is te vinden op de projectwebsite www.samendetoekomst.nl/oranjebuurt/

Bewonersondersteuning is onlosmakelijk verbonden met Bouwhulp. Alleen de vorm is veranderd van de keukentafel in 1978, naar een masterclass nu, 46 jaar later. Nog steeds is in onze projecten de zoektocht naar draagvlak terug te vinden. Maar nog liever geven we ondersteuning vooraf zoals we al 10 jaar doen voor de huurdersbelangenorganisatie van woningcorporatie Tiwos en nog langer voor het Stedelijk Bewoners Overleg (SBO) Tilburg.

Daarbij merken we dat de opgave waar corporaties (en dus ook de huurders in de hbo’s) voor staan, steeds complexer worden. Het gaat niet alleen meer over de woning en huur, maar ook thema’s als leefbaarheid, zorg, (sociale) veiligheid én betaalbaarheid. Alles komt bij elkaar in de stad, de buurt en de woning. Een hele opgave voor deze vrijwilligers die als bewoner proberen de belangen van alle huurders in Gemeente Tilburg en omgeving goed te vertegenwoordigen.

Om meer achtergrond te geven aan nieuwe leden van de hbo’s en de wettelijke verankering van hun opgave beter te duiden hebben we masterclass georganiseerd voor de hbo’s van Tiwos en #HBO-TBV Wonen Samen. Na een aftrap waarin meer dan 100 jaar #volkshuisvesting voorbijkwam zijn we naar de wettelijk inbedding gaan kijken. De woningwet en de overlegwet zijn uitgebreid aan bod gekomen. Hieruit volgt waar je iets van mag vinden als huurdersorganisatie en waar je het gesprek met je corporatie aan mag, of zelfs moet, gaan.

Naast de wettelijk kaders zijn er nog veel verschillende termen en thema’s interessant. Daarvan hebben we er een aantal besproken. Denk aan (niet-) DAEB, toewijzing, huurbeleid, prestatieafspraken maar ook de gevolgen van de invoering van de huisvestingswet en de omgevingswet. Taaie materie maar na deze avond waren de nieuwe leden wel op de hoogte van de het speelveld. Zelfs de leden die al jaren intensief meedraaien in de hbo’s hadden toch nog een en ander opgestoken en kijken uit om deze kennis en inzichten te gebruiken bij de vertegenwoordiging van de huurders.

Zie ook onze vorige nieuwsberichten over dit onderwerp:

• Help! Ik heb een vraag over de bestaande situatie
• BouwhulpGroep ondersteunt Huurders Belangen Organisatie 10 jaar
• Ondertekening Convenant Wonen Tilburg

Je woning verduurzamen als particuliere woningeigenaar is niet makkelijk, er zijn hoge kosten en ingewikkelde keuzes. En voor veel energiebesparende maatregelingen heb je een vergunning nodig. Bijvoorbeeld voor het plaatsen van nieuwe kozijnen, het plaatsen van een zichtbare warmtepomp of het isoleren van het dak van buitenaf. Bij het aanvragen van een vergunning komt veel kijken en er zijn vaak hoge onderzoekskosten. Wat gebeurt er als je vergunningsvrij kunt verduurzamen, op een manier die ervoor zorgt dat de buurt ook nog eens fijner wordt om in te wonen? Dit hebben wij samen met een collectief van buurtbewoners, Vereniging Bewonerscollectief Energietransitie Laagbouwwoningen (VBEL), woningcorporatie Vidomes, de Stadsbouwmeester en Gemeente Zoetermeer in de Waterbuurt weten te bereiken!

Anderhalf jaar geleden zijn wij in opdracht van de gemeente Zoetermeer en woningcorporatie Vidomes begonnen met het participatief ontwerpen van een spijtvrije menukaart met daarop bewezen verduurzaming oplossingen voor de Waterbuurt. Vervolgens kan iedere woningeigenaar (zowel de woningcorporatie als de particulier) zelf collectief of individueel met de uitvoering aan de slag, op eigen moment, tempo en budget.

Op basis van deze menukaart hebben wij samen met particuliere woningeigenaren, huurders, VBEL, Stadsbouwmeester, Vidomes en de gemeente spelregels ontwikkeld voor het vergunningsvrij verduurzamen met de oplossingen. Een voorbeeld van zo’n spelregel is dat de dakgootlijn gelijk moet blijven bij het buitenaf isoleren van je dak. Dergelijke voorwaardes voor vergunningsvrij verduurzamen hebben wij samengebracht in een document met beeldkaders.

Op het eerste gezicht lijkt dit op extra werk voordat er verduurzaamd kan worden, maar niks is minder waar! Deze voorwaarden voor vergunningsvrij verduurzamen maken het voor eigenaren gemakkelijker en goedkoper om hun woning te verbeteren, en ze besparen de gemeente honderden vergunningaanvragen in alleen al de Waterbuurt. Daarnaast verbeteren deze spelregels de beeldkwaliteit van de buurt en gaan ze een wildgroei van losse verduurzamingmaatregelingen tegen. Ofwel een win-win-win situatie!

Op 26 juni jl. organiseerden wij samen met VBEL, Stadsbouwmeester, Vidomes en de gemeente een buurtbijeenkomst om de menukaart en beeldkaders aan de Waterbuurt te presenteren. Er waren veel enthousiaste reacties op de door de buurt ontworpen oplossingen en een aantal particuliere huishoudens willen zo snel mogelijk collectief aan de slag! De gemeente gaat de spelregels omzetten naar beleid. Eerst in de vorm van tijdelijke sneltoetscriteria en daarna verankerd in het omgevingsplan.

Bent u geïnteresseerd om ook in uw gemeente vergunning- en spijtvrij verduurzamen mogelijk te maken? Neem dan contact met ons op!

Het is prettig wonen in het Brabantse Breda. Om de kwaliteit van de stad te blijven verbeteren is in 2009 het Edisonplein door de gemeente Breda opnieuw ingericht. Hiermee kreeg het een groener en orthogonaal karakter met een duidelijke hiërarchie. De ambitie was om van het plein een betekenisvolle en centrale plek te maken binnen de wijk Linie. Het Edisonplein en het Liniepark vormen hierbinnen samen schakels in zichtlijnen, routing voor langzaam verkeer en het sociaal-maatschappelijke leven in deze wijk. Binnen deze context zijn we een jaar geleden door WonenBreburg gevraagd om twee woonblokken met portieketagewoningen grenzend aan het Edisonplein te verduurzamen. Onze opdracht was het ontwerpen en uitwerken van een groot onderhoudsplan met draagvlak onder bewoners  en dit plan tot realisatie te brengen.

Er zijn veel vergelijkbare portiekwoningen gebouwd in de naoorlogse wederopbouwperiode. Ondanks de behoefte aan snel veel woonruimte is het gevelbeeld met zorg vormgegeven volgens de shake-hands architectuur gedachte, die voor een speelse geleding zorgt. Met oog voor detail zijn betonnen gevelelementen (ornamenten en kaders) in de gevels opgenomen. Per portiek is er een ritmiek die zowel in de gevel als in het dakvlak helder leesbaar is. 
​

Voor een jaren ’80 complex van woningcorporatie Area heeft BouwhulpGroep een esthetisch ontwerp gemaakt voor een grootonderhoudsplan waarbij de woningen ook verduurzaamd worden. Want duurzaamheid gaat natuurlijk verder dan enkel energetische verbeteringen! Naast de isolatiewerkzaamheden, het vervangen van installaties en het plaatsen van zonnepanelen is de uitstraling van de 27 seniorenwoningen in Erp sterk verbeterd.
 
Het complex kent een typische architectuur passend bij de jaren ’80: rode bakstenen, grijze betonpannen, witte aluminium kozijnen en rode boeiboorden. Zorgvuldig en met respect voor de bestaande karakteristieken hebben we de sobere uitstraling getransformeerd naar een eigentijdse architectuur door gebruik te maken van een fris kleurenpallet en moderne materialen. Eén van deze materialen is Compodeen (van firma Innodeen), een biobased duurzaam materiaal dat is toegepast als gevelpaneel.
 
Ook dit project hebben we benaderd vanuit een integrale aanpak. Hierbij is het noodzakelijke technisch onderhoud aangegrepen om de woningen ook direct op andere vlakken te verbeteren. Zoals in dit geval de esthetische knelpunten. En omdat we erg blij zijn met het fraaie eindresultaat hebben we Merijn Koelink gevraagd om de woningen voor ons te fotograferen. Dit project is uitgevoerd door Caspar de Haan.