Gemeente Rotterdam is vanuit het programma aardgasvrije wijken aan het bestuderen hoe een gebied aardgasvrij te maken is. Dit gebied omvat een deel van de wijken Prinsenland en Lage Land en een gedeelte van Capelle. Dit sluit goed aan bij een eerdere studie waarbij we een deel van Rotterdam samen met de gemeente in kaart hebben gebracht (zie hiervoor ons eerdere nieuwsbericht). Deze eerdere studie heeft 7.500 woningen in de wijken Lage Land en Prinsenland teruggebracht tot een klein aantal componenten. Vanuit deze componentenordening ontstaan nieuwe inzichten in de omgang van de woningvoorraad. Vervolgens geeft dat weer inzicht in de behoefte aan en de impact van maatregelen. Met deze manier van ordenen doet de eigendomsvorm er niet meer toe voor de verduurzamingsaanpak!
 
Dit geeft een goede aanleiding om deze opgestelde ordening direct in de praktijk te brengen binnen het programma aardgasvrije wijken. Hiervoor hebben we van ieder van de wijken een eengezinswoning, een galerijwoning en een portiekwoning geselecteerd. Als selectiecriterium voor deze woningen is onder andere de opbouw in componenten gebruikt. Elk van deze referentiewoningen wordt voor vijf verschillende situaties energetisch doorgerekend. Hier maken ook scenario’s met een warmtenet onderdeel van uit, bij deze scenario’s worden de woningen dus aardgasvrij. Dit onderzoek laat zien wat de energetische prestatie van de woningen wordt bij toepassing van een warmtenet (op hoge temperatuur of op midden temperatuur), en een combinatie van twee isolerende maatregelen. Dit alles gericht op de particuliere bewoner in de drie gekozen wijken.
 
Met deze referentiewoningen dekken we al een groot gedeelte van de wijk af, en door op componenten te beschouwen kunnen we ook voor woningen en wijken in een andere samenstelling de doelen gaan benoemen. De pui van een portiekwoning kan namelijk ook als component in een eengezinswoning voorkomen! Daar hoeven we dan geen nieuwe referentie voor een eengezinswoning van te maken, maar deze kan uit de andere twee woningen afgeleid worden. Momenteel is dit onderzoek in de afrondende fase. Op basis van de berekening, de kosten en de te bereiken kwaliteit kan er hiermee een aanpak voor het hele gebied worden opgesteld, waarbij de gemeente bewoners snel inzicht kan geven in de resultaten.

Team a.s.r. heeft de Best New Partnership award gewonnen bij de partnershipverkiezing van dit jaar! BouwhulpGroep heeft dit team van young professionals geïnspireerd en geadviseerd bij de lancering van het VerduurSamen initiatief. Hun doel is de oprichting van een one-stop-shop oplossing om het renoveren van woningen te vergemakkelijken. Dit willen ze bereiken door het vooraf toekennen van kwaliteitsgaranties op bepaalde oplossingen en het gemakkelijker maken om financiering voor het verduurzamen van je woning te krijgen.
 
De vijf young professionals van team a.s.r. zien de enorme klimaatuitdagingen van Nederland om een CO2 reductie van 49% voor 2030 te realiseren. Hiervoor moeten 1,5 miljoen woningen worden verduurzaamd; oftewel minimaal 400 woningen per dag! Echter is dit op dit moment complex, duur en risicovol. VerduurSamen kickstart de renovatiemarkt door collectieve vraagontwikkeling te promoten, door financieringsaanvragen te vergemakkelijken en door vooraf garanties op kwaliteit af te geven. Een eerste stap hierin is het starten van een kleinschalige pilot onder een selecte klantgroep met een verduurzamingshypotheek. We wensen ze veel succes bij de doorontwikkeling van dit initiatief!
 
Lees hier het persbericht

Gemeente Son en Breugel wil klimaatbestendig worden en woningeigenaren stimuleren om de hemelwaterafvoer af te koppelen van het (vuilwater)riool. Dit betekent dat het regenwater niet meer onnodig direct naar de waterzuivering wordt afgevoerd. Door het afkoppelen wordt het riool ontlast, wordt er minder schoon water afgevoerd naar de zuiveringsinstallaties en wordt het regenwater gehouden daar waar het valt. Woonstichting ‘thuis bezit woningen in de gemeente Son en Breugel en draagt graag ook een steentje bij aan het tegengaan van wateroverlast en uitdroging van de grond. Daarom heeft Woonstichting ‘thuis aan ons gevraagd om een studie te doen naar de mogelijkheden voor het afkoppelen van de hemelwaterafvoer.
 
Samen met Woonstichting ‘thuis is een woonblok gekozen om de verschillende oplossingen voor het afkoppelen van hemelwaterafvoer op te projecteren. We hebben inzicht gegeven in de werkzaamheden, de impact op de omgeving en de bewoners en de bijbehorende prijsindicatie. Er is onder andere onderzoek gedaan naar het opslaan en/of infiltreren van regenwater in regentonnen, regenschuttingen en infiltratiekratten. Zo zorgen we ervoor dat Woonstichting ‘thuis verdere stappen richting klimaatbestendig wonen goed onderbouwd kan nemen!

In 2018 is BouwhulpGroep ingestroomd bij het Europese onderzoeksproject TripleA-Reno. Samen met bedrijven uit zes verschillende landen onderzoeken we hoe grondige renovaties aantrekkelijk, functioneel en betaalbaar voor de consumenten en eindgebruikers gemaakt kunnen worden. De eerste stap is natuurlijk ophalen welke goede voorbeelden er in Europa al zijn. Met zestien partners uit zeven verschillende landen hebben we daarvoor filmpjes opgenomen van verschillende demonstratieprojecten die op dit moment plaatsvinden. In deze filmpjes worden de demonstratieprojecten besproken. Hierbij worden de kenmerken van het project toegelicht en wordt er ingegaan op zowel drijfveren als drempels om de renovatie te starten.

Naast deze projectfilmpjes zijn er gesprekken opgenomen met een aantal projectpartners. In deze gesprekken worden verschillende onderdelen van het project toegelicht. Op deze wijze wordt er uitgebreid ingegaan op het etnografisch onderzoek, de toegepaste antropologie, de monitoringsprotocollen die inzicht geven in het klimaat van een woning, conceptrenovatie en de renovatieopgave in zowel de private als sociale sector. Zoek je nog vermaak voor het weekend? De filmpjes zijn te vinden op het YouTube kanaal van TripleA-Reno en worden maandelijks geüpdatet!
 
Klik hier om onze Nederlandse Demo Case te bekijken.

We zijn er trots op dat één van onze projecten op het landelijke NOS journaal is getoond als voorbeeld voor verduurzaming! De 148 woningen van woningcorporatie AREA in de Veghelse wijk De Leest worden van label D naar label A gebracht. En zij krijgen hierbij een fraaie nieuwe voor- en achtergevel. Het nieuwsbericht gaat over de aankondiging van een Europese 'renovatiegolf' als onderdeel van de zogenaamde Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans. Er worden 35 miljoen panden in de komende tien jaar gerenoveerd om zo aan de Europese doelstellingen voor energiebesparing en CO2 uitstoot te voldoen.

Maar renoveren gaat natuurlijk over meer dan techniek alleen. Daarom vinden wij het leuk om te horen dat een bewoner die aan het woord komt over de renovatie van haar woning zegt: "Ik vind het prachtig. De hele buurt knapt er echt van op!" Ook de particuliere woningbezitters binnen deze wijk staan al klaar om met hun woningen aan de slag te gaan. Lees hiervoor onze eerdere nieuwsberichten over dit project:

Collectieve planontwikkeling De Leest in volle gang
Eerste nieuwe gevels De Leest zijn geplaatst
Start volgende fase renovatie De Leest

Vrijwel iedere woningcorporatie in Nederland heeft haar woningvoorraad ingedeeld naar complexen. Een complex bestaat dan vaak uit tientallen min of meer soortgelijke woningen met dezelfde bouw- en verbouwhistorie. Op dit schaalniveau is veel kennis aanwezig (bij mens of systeem) of kan veel kennis worden gegenereerd als het gaat om de huidige eigenschappen en de huidige kwaliteit van de woningen. Een bewezen methode uit de beheer- en onderhoudpraktijk. Het ligt dan ook voor de hand om op complexniveau een toekomststrategie uit te stippelen en deze via een projectmatige aanpak tot realisatie te brengen. Maar is deze ‘traditionele’ benadering nu de meest logische om antwoord te bieden aan de  verduurzamingsopgave, waarbij het streven is om het tempo te verhogen, liefst met meer kwaliteit en tegen lagere kosten? Met deze vraag is Woonconcept uit Meppel naar BouwhulpGroep gekomen.
 
Begin 2018 is Woonconcept met haar duurzaamheidsprogramma van start gegaan. Eén van de onderdelen van dit programma is onderzoek naar componentrenovatie omdat dit de basis vormt om complex- en projectoverstijgend te gaan denken. Het uiteindelijke doel is om vijf voorbeeldwoningen componentsgewijs te renoveren. Om tot dit resultaat te komen hebben we als eerste stap middels een portfoliostudie de woningvoorraad van Woonconcept geanalyseerd. Daarna hebben we één van deze referentiegroepen op de componenten dak, gevel en casco geordend. Dit vormt het vertrekpunt om in een volgende stap voor ieder van deze componenten een menukaart met oplossingen op te stellen waaruit de corporatie kan gaan kiezen. Zo kan in plaats van op complexniveau worden gekozen voor een aanpak op componentniveau, eventueel aangevuld met parameters zoals energielabel en bouwjaar. We zien dan ook uit naar het vervolg van dit project en de realisatie van de vijf voorbeeldwoningen.
 
Zie ook: https://www.bouwhulp.nl/actueel/in-drie-workshops-naar-een-renovatie-menukaart
​

De gemeente Tilburg, de woningcorporaties en de samenwerkende huurdersorganisatie SBO hebben gezamenlijk het ‘Convenant wonen 2020-2025’ ondertekend. Een samenwerking die verder bouwt op een grote historie van samenwerking en met haar blik op een duurzame toekomst voor iedereen die woont en werkt in de stad. Dit stond oorspronkelijk gepland als een feestelijke officiële bijeenkomst, maar zoals zoveel activiteiten in deze tijd is deze wat ingetogener georganiseerd. Maar dit neemt niet weg dat er ook deze keer een mooi resultaat ligt!
​
BouwhulpGroep adviseert het Stedelijk Bewoners Overleg (SBO) Tilburg al jaren bij hun taken. Als vertegenwoordiging van de huurders en namens de diverse Huurders Belangen Organisaties (HBO) in Tilburg, zit SBO aan tafel met de gemeente en de corporaties om het wonen bespreekbaar te maken en zij doet dit vanuit het oogpunt van de huurders. Bij het opstellen van dit convenant is er voor gekozen om in thematafels uitgebreid te spreken over de belangrijkste onderwerpen: betaalbaarheid & beschikbaarheid, zelfredzaamheid en duurzaamheid. Ieder thema is op zichzelf belangrijk genoeg, maar de kunst is om deze samen te voegen tot een evenwichtige set van afspraken waarin iedere partij in de stad zich kan vinden. Voor de leden van het SBO (allen vrijwilligers) een hele opgave om op al die vlakken mee te denken. Onze rol is om in die wirwar aan regels en thema’s de materie toegankelijk te maken en te ondersteunen waar nodig, zodat zij de juiste keuzes kunnen maken.
​

BouwhulpGroep heeft in opdracht van RVO namens het Transitieteam Circulaire Bouweconomie een publicatie geschreven getiteld: ‘Woningcorporaties als opdrachtgever voor circulaire renovatie en nieuwbouw’. Circulariteit is een thema dat bij veel corporaties op de agenda staat en in het beleid benoemd wordt, maar waarbij men op dit moment nog zoekende is hoe hier invulling aan kan worden gegeven.  Voordat daarmee een vliegende start gemaakt wordt, is het goed om eerst te kijken en te leren van de succesvolle voorbeelden van enkele koplopers in het land. Immers: circulair begint bij de waarde van wat er al is.

Deze publicatie, die binnenkort verschijnt, gaat enerzijds in op de verschillende stappen in het bouw -(en woon-)proces en benoemt  de dilemma’s die we daarbij tegenkomen. Veranderende rollen van ketenpartners en veranderende processen bij de opdrachtgever komen hier onder meer aan bod. De publicatie moet corporaties een zetje geven om verder met circulariteit aan de slag te gaan. Vandaar dat we veel verwijzingen naar voorbeelden en tools hebben opgenomen.

Om deze publicatie de aandacht te geven die het verdient is er een film gemaakt waarin onze collega Haico van Nunen (lector Duurzame renovatie Hogeschool Rotterdam) samen met Paul Terwisscha (directeur van Woonbedrijf en schrijver van het voorwoord),  zijn gefilmd terwijl ze samen in gesprek gaan over dit onderwerp.
​
​

Met de traditionele praktijk van complex voor complex renoveren bereiken we niet de opschaling die nodig is om de klimaatdoelen van 2050 te behalen. Een verschil in kwaliteit, verschil in visie en wisselende werkwijzen zorgen ervoor dat de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad tot nu toe achterblijft. Er is steeds meer behoefte aan projectoverstijgende oplossingen. Een oplossing op het archetype-niveau verfijnt naar componenten is een methode die kan helpen deze traditionele barrières te beslechten. Door met nieuwe inzichten naar de portefeuille te kijken kunnen kansen ontstaan die eerder niet zichtbaar waren. Een fusie, koerswijziging of ‘het nieuwe normaal’ biedt daar een uitgelezen kans voor. De taken die hierbij al op de planning stonden kunnen dan direct worden meegenomen. Daarmee voorkomen we dat we het wiel opnieuw uitvinden en zorgen we dat voor iedereen in de organisatie de mogelijkheden en beperkingen zichtbaar worden. In drie (video)werksessies laten wij u kennismaken met het ordenen naar woningcomponenten en maken we inzichtelijk welke potentie deze methodiek heeft voor uw bezit. Hierin gaan we samen op zoek naar de potentie voor standaardisatie die door middel van herhaling mogelijk wordt gemaakt. Het resultaat: een woningrenovatie menukaart op uw bezit, gebaseerd op herhaling, standaardisatie en optimalisatie.
 
Vanuit onze praktijk hebben we zowel ervaring om op complexniveau tot maatwerk te komen, maar ook om op een andere manier naar een wijk of gebied te kijken. Dit laatste is interessant voor het verduurzamen van een gedifferentieerd en/of gespikkeld bezit. Met behulp van referentiedenken en ordenen naar componenten maakt BouwhulpGroep het mogelijk om meer gebruik te maken van herhaling en standaardisatie bij de renovatie van het bestaande bezit om zo de kosten te laten dalen en de kwaliteit te laten stijgen. Dit betekent onder meer dat we de schaal van het complex loslaten, en ordenen op woningcomponenten. Dit maakt het mogelijk om beleid op diverse manieren vorm te geven. Zoals traditioneel, geordend naar complex, maar ook op basis van thema’s zoals energielabels, daktype of andere combinaties van kenmerken.
​
Met de renovatie menukaart op zak kunnen we samen met u doorpakken naar verdere planuitwerking en realisatie. Om vervolgens de ervaringen en innovatie uit deze praktijk weer terug in te brengen op uw menukaart!

De bewoners zijn blij met en trots op de door ons ontworpen beeldtransformatie van de Veghelse wijk De Leest. Naast de gewenste comfortverbetering in de woning was ook de uitstraling van de typische jaren zeventig woningen een punt van aandacht. Als architect heeft BouwhulpGroep het ontwerp gemaakt voor de verbetering van deze 104 woningen. Wij hebben eerst op basis van de door woningcorporatie Area voorgestelde technische maatregelen een passend nieuw gevelbeeld geschetst. Op ogenschijnlijk eenvoudige wijze heeft de sobere systeembouwarchitectuur plaats gemaakt voor een moderne look met knipoog naar de jaren ‘30. Naast een nieuwe frisse uitstraling is ook gepoogd het gevoel van oriëntatie in deze bloemkoolwijk te verbeteren. Door gebruik te maken van subtiele kleurverschillen in kopgevels en voordeuren per blok is structuur aangebracht in de ogenschijnlijke willekeur van de stedenbouwkundige opzet. 
 
Vanuit de visie van BouwhulpGroep worden bewoners altijd betrokken bij de ontwerpkeuzes van hún woning. Om tot het ontwerp voor De Leest te komen is ook bij dit project samen met de bewoners van de woningen een participatietraject doorlopen. Op bewonersavonden is aan de meer dan 50 belangstellenden gevraagd te reflecteren op het voorlopige ontwerp. Hier is voor ons waardevolle input opgehaald waarna het ontwerp verder is verfijnd. Onderwerpen als privacy, gebruik en materiaal- en kleurkeuze zijn tijdens deze sessies uitvoerig besproken. Voor de uitvoering hebben bewoners ook kunnen kiezen uit diverse typen voordeuren.​​
​

De eerste 115 woningen van woningcorporatie ‘thuis in de Eindhovense Bloemenbuurt-Noord zijn gerenoveerd. Binnen het renovatieplan van deze eerste fase is BouwhulpGroep als architect verantwoordelijk voor het borgen van de beeldkwaliteit, Caspar de Haan doet de uitvoering.  In een eerdere programmastudie die BouwhulpGroep voor ‘thuis heeft gedaan is op basis van de aanwezige kwaliteiten en knelpunten een gedifferentieerde aanpak geadviseerd met drie verschillende kwaliteitsniveaus. De woningrenovaties van deze eerste fase zijn een onderdeel van de gehele aanpak van in totaal 189 in deze buurt die in drie fases zal plaatsvinden. Deelgebied 2 ligt in het hart van de wijk en heeft een cultuurhistorische waarde. Deelgebied 3 is door z’n ligging en door ander onderhoud in het verleden technisch in een slechtere staat, waardoor voor een andere aanpak gekozen wordt. Ook bij de overige twee deelgebieden zal BouwhulpGroep de beeldkwaliteit borgen. Deze fases zijn op dit moment in voorbereiding.

De woningen in Bloemenbuurt Noord zijn gelegen in Stratum aan de noordzijde van de rondweg (Leostraat). Ze zijn in de periode 1920-1927 gebouwd als onderdeel van een ontwerp voor de gehele Bloembuurt en zijn voor het eerst gerenoveerd in 1983-1984. De maatregelen die nu zijn uitgevoerd zijn vooral gericht op het verbeteren van het comfort van de woningen zodat de bewoners er voor de komende 25 jaar weer fijn kunnen wonen.

Zie ook ons eerdere nieuwsbericht over dit project:
https://www.bouwhulp.nl/actueel/borging-beeldkwaliteit-bloemenbuurt-noord

Vorige week is de realisatiefase van Tivoli Geel gestart. De 108 woningen rondom het Arnaudinaplein vormen het sluitstuk van de wijkvernieuwing van Tivoli. BouwhulpGroep heeft samen met Woonbedrijf en Bouwbedrijf van Montfort B.V. in bouwteamverband de voorbereidingen getroffen voor de renovatie van Tivoli Geel. Tijdens deze ontwerpfase zijn in twee testwoningen de verschillende maatregelen uitgevoerd om vooraf meer grip te krijgen op de renovatie in bewoonde staat en zo de overlast voor bewoners tijdens de realisatiefase zo veel mogelijk te beperken. Met name de schil, het dak en de kozijnen worden grondig aangepakt, waardoor de woningen van energielabel E/F naar label A gaan. Daarnaast zijn er verschillende bewonersopties, zoals een badkamervergroting of terrasoverkapping om het woongenot te vergroten.
 
De wijk Tivoli in Eindhoven is één van de vele vooroorlogse Philipsarbeiderswijken die Eindhoven rijk is en staat op de cultuurhistorische waarde kaart van de Gemeente Eindhoven. Woonbedijf, eigenaar van de 600 woningen in dit tuindorp, heeft als doel een meer gedifferentieerd aanbod in de wijk te realiseren. Om dit te realiseren is de wijk in samenhangende delen gefaseerd, om hierbij zowel in tijd (moment van renovatie) als in kwaliteit bij renovatie differentiatie aan te bieden. BouwhulpGroep is vanaf de planontwikkelingen in 2011 tot en met de bouwvoorbereiding van de laatste fase in 2020 betrokken geweest bij de realisatie. En heeft hierbij de rollen vervuld van adviseur, architect en bewonersondersteuner om mét opdrachtgever, uitvoerende partijen én bewoners invulling te geven aan de plannen.
​
Nieuwsbericht woonbedrijf:

https://woonbedrijfinbeeld.com/renovatie-tivoli-geel-is-begonnen/
 
Lees ook onze eerdere nieuwsberichten:
​
Nieuwsberichten:
2019: https://www.bouwhulp.nl/actueel/tivoli-geel-is-een-juweel
2017: https://www.bouwhulp.nl/actueel/levensgrote-een-op-een-maquette-in-tivoli
2016: https://www.bouwhulp.nl/actueel/kwaliteitsaanpassingen-en-differentiatie-in-nieuw-tivoli
 
BouwhulpGroep portfolio & archief:
2011-2021: https://www.bouwhulp.nl/eindhoven-tivoli.html
2014-2015: http://bouwhulparchief.nl/architectuur/eindhoven_14109_tivoliblauw.php
​2013: http://bouwhulparchief.nl/architectuur/eindhoven_tivolifase3.php
2012: http://www.bouwhulparchief.nl/architectuur/eindhoven_tivolifase2.php
2011: http://www.bouwhulparchief.nl/onderzoek/eindhoven_tivoli.php
​
Kennisbank:
2013: http://www.bouwhulparchief.nl/kennisdeling/artikelen/537_Bbb-systeemwoningen_een_geschiedenis_op_zichzelf.php

Volgende maand start het Europese onderzoeksproject “Sav€ the Homes” waarbij BouwhulpGroep in een consortium met Huygen Installatie Adviseurs en de gemeente Rotterdam, namens Nederland, samen met zeven Europese partners samenwerkt.  In het huidige woningrenovatie klantproces is het gat tussen de particuliere woningeigenaren, de renovatieoplossingen en de investeerders nog het probleem. Hierdoor is nauwelijks tot geen financiering beschikbaar voor renovatieopgaven. Eisen van investeerders worden niet gekoppeld aan wensen van de woningeigenaren. Men spreekt elkaars taal niet.

Het doel van dit Europese onderzoeksproject is om ervoor te zorgen dat het jaarlijkse aantal renovaties in de particuliere woningbouw toeneemt door middel van het One-Stop-Shop concept waar de particuliere woningeigenaar terecht kan bij een daadwerkelijk (fysiek) contactpunt. Deze one-stop-shops, ook wel citizens’ hubs genoemd, bieden een geïntegreerde dienst voor woningrenovatie maar met een aantrekkelijk businessmodel en propositie voor de particuliere woningeigenaren om te starten met een renovatie. Financiering  van die renovatie is een toevoeging aan deze propositie die nieuw is en die we met banken en financiële instellingen gaan invullen. De citizens’ hubs worden in co-creatie met de gemeente en haar netwerken opgezet. Het project maakt gebruik van bestaande energiedoelstellingen van de steden in plaats van nieuwe concepten. Hierdoor kunnen bestaande interacties tussen relevantie organisaties en belanghebbenden verbeterd worden en ontstaat als resultaat een verbeterd aanbod door betrouwbare marktdeelnemers en een beter bewustzijn van particuliere woningeigenaren. Doel van dit alles is het proces van woningrenovatie makkelijker, sneller, betaalbaarder en vooral toegankelijker te maken.​ ​

​
Ter ondersteuning van dit project zijn 40 support letters (van onder meer gemeente Eindhoven, BOM, ISSO
​en diverse Europese instellingen) ondertekend.

Wij zijn trots op onze projecten! Daarom hebben we op onze website de pagina’s met architectuur-, advies- en onderzoeksprojecten vernieuwd qua opzet. De projecten zijn nu nog gemakkelijker te vinden op basis van thema’s en wederom zijn de laatste nieuwe projecten toegevoegd. Hierbij maken we voor de architectuurprojecten onderscheid tussen de thema’s: renovatie, erfgoed, naoorlogse woningvoorraad, meergezinswoningen en herbestemming. Bij de desbetreffende pagina’s vindt u een selectie van de projecten die we hierbinnen hebben uitgevoerd.
 
Met onze vernieuwde website willen wij ons aan u blijven voorstellen. Wij werken gedreven aan een betere gebouwde omgeving. Ondanks onze grote historie blijven we consequent investeren in nieuwe kennis, kunde en uitdagingen. Dat laatste is te zien in onze projecten en initiatieven. En daar zijn we trots op; zo trots dat we deze graag met u delen.
​

Bent u geïnteresseerd in onze projecten? Neem dan een kijkje op onze vernieuwde website! Of neem contact met ons op om een digitaal portfolio toegezonden te krijgen.​

Het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad begint op stoom te komen. De stip op de horizon is gezet: een CO2-neutraal woningbezit in 2050. Maar tussen wens en werkelijkheid blijkt regelmatig een groot (financieel) ‘gat’ te zitten. Bij het realiseren van een CO2-neutraal woningbezit komt meer kijken dan enkel de benodigde energetische verbeteringen. Denk hierbij aan het reguliere onderhoud aan onderdelen die niet worden aangepakt en aan ‘situationele’ omstandigheden die invloed hebben op zowel proces als kosten. Iedere woning heeft immers zijn eigen geschiedenis. Om echt grip te krijgen op de benodigde investering is het van belang om deze factoren mee te wegen. BouwhulpGroep brengt deze ‘discrepantie’ tussen theorie en realiteit in beeld.
 
BouwhulpGroep heeft voor een woningcorporatie een herijking gemaakt van de normbedragen voor woningverbetering. Het bezit is door de corporatie in verschillende groepen ingedeeld op basis van woningtype en bouwjaar. Aan deze groepen zijn verschillende maatregelpakketten toegewezen passende bij de gewenste eindkwaliteit. BouwhulpGroep heeft deze maatregelpakketten voor energetische verbetering beschouwd en gespiegeld aan eigen referenties om hiermee meer zekerheid te krijgen op prijs. Daarnaast zijn de onderhoudsmaatregelen in kaart gebracht om hiermee een totale component aanpak te kunnen aanbieden en daarmee de totale investering voor de gewenste levensduurverlenging door te kunnen rekenen. Met onze kennis van de bestaande woningbouw zijn de risico’s op basis van woningtype en bouwjaar in kaart gebracht. Deze risico’s zijn voorzien van maatregelen en een prijsindicatie. Met de herijking van maatregelpakketten en een toets op de risico’s krijgt de corporatie meer inzicht in de benodigde investeringskosten voor woningverbetering.

Dit levert direct een interessante vervolgvraag op: Wat is de meest betaalbare route, stap-voor-stap of alles-in-één-keer?

Het Rotterdamse project Vreewijk, dat momenteel in opdracht van Havensteder grootschalig wordt gerenoveerd, is genomineerd voor het Dak van het Jaar 2020! De Gouden Dakpan is door de uitgever achter o.a. de vakbladen ‘Roofs’ en ‘steilDAK’ in het leven geroepen om de kwaliteit in de dakenbranche te vieren en te tonen.  Deze juryprijs wordt toegekend aan het dak dat het beste scoort op diverse gebieden: esthetische kwaliteit, innovatie, functionaliteit, samenwerking, veilig werken en duurzaamheid. BouwhulpGroep is binnen project Vreewijk verantwoordelijk voor het ontwerp en heeft in een eerder stadium een haalbaarheidsstudie gedaan. In maart 2021 wordt tijdens een feestelijke avond bekend gemaakt wie de prijs heeft gewonnen.
 
Volgens het blad steilDAK brengen ‘de beeldbepalende daken geleidelijk het authentieke wijkontwerp van Vreewijk weer tot leven. Dit komt onder andere door de geschilderde rabatdelen, de bakgoten en mastgoten op houten klossen, het herstellen van originele raamindelingen en het plaatsen van nieuwe dakkapellen. De gerenoveerde monumentale panden zijn juweeltjes van sociale woningbouw!’ In 2011 is met het verbeterprogramma van de wijk gestart; de woningen hadden last van vocht, tocht en schimmel en hadden verouderde installaties en sanitair. Om deze problemen aan te pakken is een zorgvuldig plan gemaakt waarbij de oorspronkelijke kwaliteiten en uitstraling van de wijk weer naar voren moesten komen. En dat dit is gelukt tonen de nominaties voor de Rotterdamse Architectuurprijs 2019 en deze nominatie voor het dak van het jaar 2020. We zijn trots op deze nominatie en hopen de prijs volgend jaar in ontvangst te mogen nemen!
​

Gorinchem, een vestingstad gelegen aan de westkant van de Lingestreek. De historische binnenstad wordt gekenmerkt door diverse karakteristieke panden, veelal met monumentenstatus. Niet voor niets is de gehele binnenstad aangeduid als beschermd stadsgezicht. Woningcorporatie Poort6 beschikt over een complex welke direct is gelegen tegen de Zuidwal, grenzend aan de rivier de Waal. Enerzijds betreffen het statige herenpanden van rond 1900 en anderzijds wat kleinere, zorgvuldig vormgegeven vooroorlogse woningen uit 1922. Al met al een bijzonder stukje bezit op een speciale locatie waar het prettig wonen is. Dit bezit vraagt, in het kader van een duurzame toekomst, om een zorgvuldige aanpak met oog voor maatwerk en detail. Om deze reden is BouwhulpGroep gevraagd de toekomstmogelijkheden van de woningen te beschouwen en de afwegingen voor besluitvorming voor te bereiden. Met deze programmastudie nemen we de opdrachtgever stap voor stap mee in ons proces. Zo wordt inzichtelijk waar de keuzes liggen en wat de consequenties hiervan zijn. Door te starten met een integrale analyse van het bestaande en hierna de mogelijkheden te formuleren maken wij een complex vraagstuk behapbaar en kan een scenario voor de toekomst worden uitgestippeld!
 
Het complex is toe aan een onderhoudsbeurt, waarbij ook op het vlak van energetische kwaliteit en binnenklimaat stappen noodzakelijk zijn. Maar wat zijn dan passende maatregelen voor deze woningen, rekening houdend met de locatie, uitstraling en historische waarde? En hoe verbeteren deze maatregelen vervolgens de woonkwaliteit, gelet op plattegrond, doelgroep en verhuurbaarheid? Middels een programmastudie brengen we de bestaande integrale woonkwaliteit in kaart en beschouwen we verschillende toekomstscenario’s die antwoord geven op deze vragen. Met als doel om de corporatie op weg te helpen om tot een afweging én besluitvorming te komen. 

BouwhulpGroep beschouwt kennisontwikkeling en kennisdeling als één van haar kerntaken. Alleen door samen te werken ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor onze gebouwde omgeving. Onze opvatting is dat het delen van kennis leidt tot meer innovatie én plezier in het vak. En dat zorgt weer voor mooie, comfortabele en betaalbare woningen om duurzaam in te wonen. Op onze website schrijven wij wekelijkse nieuwsberichten over onze diverse werkzaamheden, onderzoeksresultaten (bijvoorbeeld van de Europese onderzoeken waaraan wij bijdragen) en afgeronde projecten. Een selectie hiervan bundelen wij ieder kwartaal in een nieuwsbrief waarvoor u zich via onderstaande link kunt aanmelden. Daarnaast vormen wij de redactie van de blog Duizend Woningen Per Dag waarop op onafhankelijke wijze kennis en ideeën worden gedeeld binnen de sociale en technische opgave van de verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad.
 
Met ondertussen al meer dan duizend artikelen, honderden publicaties en tientallen boeken op onze naam delen wij graag onze ervaringen met en kijk op de toekomst van het wonen. Voor de bestaande woningvoorraad is de toekomst gelegen in het waarderen van het bestaande. Daarom schrijven wij ook voor (of hebben wij geschreven voor) onder meer de tijdschriften Renda, Bouwwereld, Cobouw, Gebouwbeheer, Renovatie & Onderhoud,  Renovatie en Stedenbouw & Architectuur. Zo scherpen wij onze eigen visie op de bestaande gebouwde omgeving én zoeken wij tegelijkertijd verbinding met de rest van de sector!
​

Collega Dr. ir. Haico van Nunen is in 2010 gepromoveerd met zijn onderzoek naar een nauwkeurigere manier om de levensduur van een bouwdeel te beschrijven. Hierbij richt hij zich op de mogelijkheden om met flexibel bouwen tot een lagere milieubelasting te komen voor een gebouw. Vandaag de dag past deze aanpak in de 10’R benadering van circulariteit. Dit promotieonderzoek is gepubliceerd in het boek ‘Beoordeling van de duurzaamheid van flexibel bouwen’ (of in het Engels: Assessment of the sustainability of flexible building). Recente aanvragen voor deze publicatie uit China en Brazilië geven aan dat de opgave nog steeds uiterst actueel is, zowel binnen als buiten Europa. En dat is natuurlijk niet onterecht, het onderzoek heeft een vernieuwde kijk op de levensduur van gebouwen opgeleverd, namelijk dat woningen een minimale gemiddelde levensduur van 120 jaar hebben!
 
De belangrijkste bevinding van het onderzoek is dat met flexibel bouwen een besparing op de milieubelasting mogelijk is van wel 35%. Het is hierbij goed om te weten dat de verdeling van de milieubelasting tussen energie (45%) en materiaal (55%) verdeeld is. Duurzaamheid is dus meer dan energie. Kijken we alleen naar het materiaalverbruik dan is de verdeling van de materiaalgerelateerde milieubelasting in de verschillende fasen van de woning 29% voor bouwen, 50% voor gebruiken en 21% voor slopen. Om effectief met duurzaamheid om te gaan zijn er vijf ontwerpregels geformuleerd:

1. Voeg flexibiliteit aan het ontwerp toe;
2. Beschouw de verdeling tussen bouwen, gebruiken en slopen om gericht de miliebelasting te optimaliseren
3. Gebruik de negen invloedfactoren uit de verbeterde Factor Methode om de levensduur te bepalen;
4. Levensduurdenken biedt nieuwe perspectieven. Als een woning langer mee gaat kan men (zelfs bij ingrepen voor de korte termijn) maatregelen treffen die de korte termijn overstijgen;
5. Producten met een korte levensduur moeten eerder vervangen worden. De kans is dan groter dat het einde van de levensduur aansluit bij een natuurlijk moment voor vervanging, wat aansluit bij woonwensen
 
In het proefschrift staan de cycli van producten centraal. Deze kennis benutten wij in de dagelijkse praktijk van BouwhulpGroep, waarbij we het (natuurlijke) moment van het wonen en de woningverbetering zoveel mogelijk willen benutten om slimme bijpassende ingrepen uit te voeren. Bijvoorbeeld door een woning ook direct levensloopbestendig te maken of een extra kamer op zolder te creëren. Dit brengt theorie en praktijk weer bij elkaar!
 
Haico van Nunen is naast adviseur bij BouwhulpGroep lector Duurzame Renovatie aan de Hogeschool Rotterdam. Mocht je ook interesse hebben in dit boek, het is verkrijgbaar via info@bouwhulp.nl  

De stad Eindhoven is onderdeel van het innovatienetwerk ‘Morgenstadt: City Insights’ welke momenteel uit 13 steden, 20 industriële bedrijven en meerdere strategische partners bestaat. Andere steden binnen het netwerk zijn bijvoorbeeld Buenos Aires, Berlijn, Lissabon en Ludwigsburg. Binnen dit initiatief worden duurzame oplossingen voor de stad van de toekomst bedacht en uitgewerkt. In de laatste nieuwsbrief wordt onze A.I. testapplicatie voor de planning en uitvoering van woningrenovaties en transformaties  benoemd.
 
BouwhulpGroep is als 42-jarige Eindhovense onderneming actief binnen verschillende Europese onderzoeken, waaronder dus ook het ‘Morgenstadt Urban Development Initiative’. Als bureau hebben we in opdracht van de sociale woningcorporaties, de gemeente en commerciële beleggers al circa 25% van Eindhoven in handen gehad. Deze kennis en ervaring gebruiken we bij de ontwikkeling van innovatieve renovatie oplossingen zoals de testapplicatie. Deze app helpt bewoners en woningeigenaren om op een intelligente manier hun woningverduurzaming te plannen en uit te voeren. Het programma Xenius van ARTE heeft hierover eerder een televisie documentaire gemaakt, die hier nog steeds te zien is (in het Duits).

​In het zuidoosten van Turnhout (België) ligt een bijzondere sociale woonbuurt aan de straat Den Brand. De geschiedenis van dit complex start in 1980 toen het eerste deel van het complex is gebouwd naar een ontwerp van architect Yves de Bont. In verschillende fases en met verschillende architecten is de buurt verder gegroeid. Deze verschillende fases zijn duidelijk voelbaar als je door de wijk loopt. Maar de wijk is nog niet af. Een deel van de woningen is ondertussen veertig jaar oud en dus dringend toe aan een aanpassing aan de huidige woonwensen. Met de wensen van vandaag is een toekomstig plan te ontwikkelen in samenwerking met de opdrachtgever, de bewoners en andere stakeholders.
 
Aan BouwhulpGroep is door woonmaatschappij De Ark gevraagd om de potenties en knelpunten van de buurt inzichtelijk te maken, zodat zij een zinvolle keuze kan maken voor de verbetering van de wijk. Bij deze potenties en knelpunten wordt gekeken naar de technische staat van de woningen, maar ook naar de woonomgeving en een betere mix van verschillende woningtypes. De wensen van alle stakeholders zijn hierin belangrijk.  BouwhulpGroep beschikt over de ervaring om begrip van elkaars belangen te krijgen om zo te komen tot een gedragen plan. Het gekozen scenario werken we vervolgens uit in een Masterplan voor de buurt.

​Zoals veel gemeenten in Nederland is ook gemeente Rotterdam drukdoende met de verduurzaming van de stad door het aanwijzen van aardgasvrije wijken, het opstellen van RES plannen en losse verduurzamingsinitiatieven. Maar hoe pak je dit aan, en hoe maak je deze opgave concreet? Er zijn in Rotterdam zoveel verschillende wijken met in totaal meer dan 300.000 woningen, het lijkt onbegonnen werk om daar één aanpak voor te ontwikkelen. BouwhulpGroep is in opdracht van de gemeente Rotterdam bezig om een deel van de stad in kaart te brengen en te ordenen, maar dan wel op een nieuwe innovatieve manier die past bij een herhaalbare aanpak met bewoner én bedrijfsleven. In de wijken Lage Land en Prinsenland, gelegen in het oosten van Rotterdam, brengen we circa 7.500 woningen terug tot een klein aantal componenten. Gebaseerd op onder meer het bouwjaar, de verschijningsvorm en de typologie van de woningen kunnen we vervolgens de wijk met een andere ordening benaderen, waarbij eigendom er niet meer toe doet voor de verduurzamingsaanpak.
 
Deze nieuwe blik biedt de gemeente kansen voor opschaling. Bijvoorbeeld door een collectieve uitvraag voor individuele oplossingen (denk aan een bundeling van particulieren met een individuele vraag), door een collectief programma (zoals het verduurzamen van platte daken) te ontwikkelen of door gericht informatie aan te bieden voor veel voorkomende vragen (welke installatie past het best in míjn woning?). De gemeente kan met de ordening daarnaast structuur bieden voor de markt, zodat zij oplossingen kunnen ontwikkelen die worden toegepast in de programma’s en activiteiten van de gemeente zoals ambassadeurs en pop-up winkels. Deze studie geeft de gemeente handvatten om beleid te vormen én uit te voeren. Of op zijn Rotterdams gezegd: ‘niet lullen maar poetsen’.
 
Met deze andere manier van kijken hebben we het niet meer over 7.500 woningen, maar zoeken we juist naar de gemeenschappelijke deler in de wijk. Het mooie is dat die wel eens hetzelfde kan zijn in de rest van de stad. Oplossingen voor 7.500 woningen worden dan in één keer oplossingen voor 300.000 woningen. Deze aanpak biedt gemeenten de handvatten die ze nodig hebben, om concreet verandering in de wijken teweeg te brengen. De rol om te faciliteren ligt bij hen, maar de daadwerkelijke uitvoering niet. Middels deze ordening kunnen gemeentes hun eigen thema’s gericht toepassen, zodat de woningeigenaren in de wijk (van zowel huur- als koopwoningen) met gemeentelijke steun in actie kunnen komen en er gestructureerd gestart kan worden met het daadwerkelijk maken van stappen in de verduurzaming.

Vijf young-professionals van verzekeringsmaatschappij a.s.r. zijn een nieuwe business case aan het ontwikkelen op het gebied van duurzaam wonen. Ze willen een dienst gaan aanbieden die eigenaar-bewoners ontzorgen bij de verduurzaming van hun woning en dit zo aantrekkelijker maken. Hiervoor onderzoeken ze onder andere prestatiegaranties zodat er meer zekerheid is over het terugverdienen van de investering. Er wordt zo een ‘one-stop-shop’ geïnitieerd vanuit de financiële hoek. Dit sluit goed aan bij onze visie om bewoners aan de knoppen te zetten. Daarom is BouwhulpGroep vanuit onze veertig jaar ervaring in de woning renovatiebranche gevraagd om hen te ondersteunen bij het uitwerken van dit initiatief.
 
‘VerduurSamen’ is ingediend voor ‘De Partnership Verkiezing 2020’, die sinds 2012 wordt georganiseerd. Dit jaar doen er acht teams, waaronder dus een team van a.s.r., mee aan deze verkiezing. En het a.s.r. team heeft hierbij, samen met teams van Philips en PwC, een nominatie voor de finale behaald met een top drie notering! Dit is bekend gemaakt tijdens het online ‘The Future Thinking Impact’ event op 17 april die door The Punchy Pack in samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Rotterdamse School of Management is georganiseerd. De komende maanden is er de mogelijkheid om het plan verder uit te werken waarna in oktober het finale evenement plaatsvindt.

​Veel woningcorporaties zijn routes aan het uitstippelen hoe ze haar bestaande woningen toekomstbestendig gaan maken, meestal met de blik op CO2 neutraal wonen in 2050. Dit betreft dan een duurzaamheidsvraagstuk gericht op energie; hoe gaan we de woningen isoleren en (op termijn) gasloos maken? Maar voordat je je gaat afvragen hoe je de woningen wilt verduurzamen, is het goed om eerst stil te staan of je ze wilt verduurzamen. Want is het wel verstandig om te investeren in isolatie of dure gasloze installaties als er bijvoorbeeld twijfels zijn over de toekomstwaarde van de plattegrond en daarmee het gebruik? Met deze vraag kwam woningcorporatie Area naar BouwhulpGroep om zeven locaties met verschillende complexen nader te beschouwen. Hierbij werden de bestaande integrale woonkwaliteit en aanwezige dilemma’s getoetst en deze zijn gekoppeld aan de kansen voor de toekomst.
 
Want als we het hebben over duurzaam wonen, kijken we niet alleen naar het energielabel. Het gebruik van de woning dient centraal te staan. Zo weten we dat in Nederland de huishoudens steeds kleiner worden en de gemiddelde leeftijd van de bewoner steeds hoger. Met als gevolg dat de woonbehoeften veranderen. Ook de (toekomstige) doelgroep van woningcorporatie Area, met bezit in Uden, Meierijstad en omgeving, vormt daarin geen uitzondering. Met de integrale beschouwing van de zeven locaties hebben we de bestaande kwaliteit en verbetermogelijkheden van de woningen gespiegeld aan deze veranderende woonbehoeften van de doelgroep en de ambities van de Area. Dit betekent dat er is gekeken naar de drie gebruikskwaliteiten van het wonen: beeld (stedenbouw en architectuur), ruimte (plattegrond) en comfort (energie en binnenklimaat). Met deze ‘woonpuzzel’ in de hand zijn de (on)mogelijkheden benoemd voor het toekomstbestendig maken van deze locaties. En daarmee zijn door BouwhulpGroep de bouwstenen aangeleverd, om als corporatie tot een afweging voor de toekomst te komen.